Thư viện Quốc gia Việt Nam – thư viện đầu ngành của cả nước
Thư viện Quốc gia Việt Nam (TVQG), có tên giao dịch quốc tế là National Library of Vietnam (NLV), là thư viện quốc gia trực thuộc Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch Việt Nam. TVQG đóng vai trò là thư viện đầu ngành của cả nước, giữ vị trí quan trọng trong hệ thống thư viện công cộng Việt Nam. Thư viện có chức năng lưu trữ, bảo quản và phổ biến di sản văn hóa thành văn của dân tộc và nhân loại, đồng thời cung cấp nguồn thông tin, tri thức phục vụ nhu cầu học tập, nghiên cứu và giải trí của cộng đồng. Nằm tại số 31 phố Tràng Thi, phường Cửa Nam, quận Hoàn Kiếm, Hà Nội, TVQG là một trung tâm văn hóa, khoa học quan trọng của thủ đô và cả nước.
Lịch sử hình thành và phát triển
Giai đoạn hình thành (1917-1945)
Ngày 29 tháng 11 năm 1917, Toàn quyền Đông Dương ra nghị định thành lập Thư viện Trung ương cho Liên bang Đông Dương, tiền thân của TVQG ngày nay. Mục đích ban đầu của việc thành lập thư viện là củng cố sự thống trị, truyền bá văn hóa Pháp và phương Tây, đồng thời đưa công tác văn thư lưu trữ, thư viện của Pháp vào nề nếp ở Đông Dương. Sau hai năm xây dựng, ngày 1 tháng 9 năm 1919, thư viện chính thức mở cửa phục vụ bạn đọc với tên gọi Thư viện Trung ương Đông Dương, còn được gọi là Thư viện Trung ương trực thuộc Nha Lưu trữ hoặc Thư viện Đông Dương. Năm 1935, thư viện được đổi tên thành Thư viện Pierre Pasquier để tưởng nhớ một người Pháp có nhiều đóng góp cho thư viện.
Giai đoạn đổi mới và phát triển (1945-nay)
Sau Cách mạng tháng Tám năm 1945, thư viện được đổi tên thành Quốc gia Thư viện (Thư viện toàn quốc) theo nghị định ngày 20 tháng 10 năm 1945. Năm 1954, Nhà nước Việt Nam Dân chủ Cộng hòa tiếp quản Hà Nội, đồng thời tiếp quản Kho Lưu trữ Trung ương và Tổng Thư viện ở Hà Nội, và hai cơ quan này được ghép chung dưới tên gọi Thư viện Trung ương do Bộ Quốc gia Giáo dục quản lý. Đến năm 1958, thư viện chính thức được đổi tên thành Thư viện Quốc gia trực thuộc Bộ Văn hóa. Năm 1962, Cục Lưu trữ được tách ra từ TVQG, đánh dấu việc thư viện chỉ còn thực hiện các nhiệm vụ đối với hoạt động thư viện. Từ năm 1995 đến năm 2002, TVQG được đầu tư xây dựng, cải tạo trụ sở và trang thiết bị, trở thành một trong những thư viện quốc gia hiện đại trong khu vực ASEAN.
Nguồn lực thông tin và các bộ sưu tập đặc biệt
Tổng quan về nguồn lực thông tin
TVQG hiện đang lưu giữ một khối lượng lớn tài liệu với trên 2,5 triệu đơn vị tư liệu, bao gồm:
Sách, báo, tạp chí.
Luận án tiến sĩ.
Tranh, nhạc, bản đồ.
Các loại ấn phẩm đặc biệt khác.
5.280 bản Hán Nôm viết tay.
68.500 đơn vị tài liệu Đông Dương.
Các tài liệu được viết bằng nhiều ngôn ngữ khác nhau, bao gồm tiếng Việt, tiếng Anh, tiếng Pháp, tiếng Nga, tiếng Trung Quốc và các ngôn ngữ khác.
Các bộ sưu tập đặc biệt
TVQG có nhiều bộ sưu tập đặc biệt, có giá trị cao về lịch sử, văn hóa và khoa học, bao gồm:
Bộ sưu tập Hán Nôm: Bao gồm các bản viết tay quý hiếm từ thế kỷ 17 đến nay.
Bộ sưu tập Đông Dương: Bao gồm các tài liệu về Đông Dương thời Pháp thuộc, trong đó có 1.700 tên báo và tạp chí. Tập hợp 1.157 sách với 131.125 trang.
Bộ sưu tập báo chí: Bao gồm các báo và tạp chí xuất bản ở Việt Nam và nước ngoài, là nguồn tư liệu quý giá cho việc nghiên cứu lịch sử, văn hóa, xã hội. Bộ sưu tập báo chí số hóa có 10.865 số với 68.935 trang.
Bộ sưu tập luận án tiến sĩ: Bao gồm các luận án tiến sĩ của người Việt Nam bảo vệ trong nước và nước ngoài.
Dịch vụ và tiện ích
Dịch vụ cơ bản
TVQG cung cấp nhiều dịch vụ và tiện ích để phục vụ bạn đọc, bao gồm:
Đọc tại chỗ: Bạn đọc có thể đọc tài liệu tại các phòng đọc của thư viện. Thư viện phục vụ bạn đọc với hai hình thức là kho đóng và kho mở. Đối với kho mở, tài liệu được cập nhật 3-4 năm gần nhất; bạn đọc có thể tự do tìm kiếm tài liệu trên các giá sách tại các phòng đọc.
Tra cứu thư mục trực tuyến (OPAC): Bạn đọc có thể tra cứu thông tin về tài liệu thông qua hệ thống mục lục trực tuyến của thư viện.
Truy cập Internet và khai thác các CSDL số: Bạn đọc có thể sử dụng máy tính của thư viện để truy cập Internet và khai thác các CSDL số của thư viện.
Mượn tài liệu: Bạn đọc có thể mượn tài liệu về nhà để đọc (theo quy định của thư viện).
Dịch vụ nâng cao
Ngoài các dịch vụ cơ bản, TVQG còn cung cấp các dịch vụ nâng cao, bao gồm:
Dịch vụ tư vấn thông tin: Cung cấp thông tin theo yêu cầu của bạn đọc.
Dịch vụ số hóa tài liệu: Chuyển đổi tài liệu từ dạng giấy sang dạng số.
Dịch vụ bảo quản tài liệu: Bảo quản, tu bổ và phục chế tài liệu.
Dịch vụ phát triển phần mềm: Phát triển các phần mềm ứng dụng trong thư viện.
Dịch vụ tư vấn tổ chức thư viện: Tư vấn cho các thư viện khác về công tác tổ chức và hoạt động.
Dịch vụ đào tạo – tập huấn: Tổ chức các khóa đào tạo, tập huấn về nghiệp vụ thư viện.
Tiện ích khác
TVQG cũng cung cấp các tiện ích khác để phục vụ bạn đọc, bao gồm:
Khu vực sử dụng máy tính: 40 chỗ.
Khu vực sử dụng laptop của bạn đọc: 30 chỗ.
Đường truyền Internet tốc độ cao.
CSDL băng đĩa CD, DVD: 3.800 tên.
Wifi miễn phí.
Thông tin liên hệ và giờ mở cửa
Địa chỉ: Số 31 phố Tràng Thi, phường Cửa Nam, quận Hoàn Kiếm, Hà Nội.
Điện thoại: 024-38255397 (tổng đài).
Fax: 024-38253357.
Email: [email protected].
Website: https://www.nlv.gov.vn.
Giờ mở cửa: Mở cửa từ 8:00 đến 20:00, từ thứ 2 đến Chủ nhật.
Nghỉ: Các ngày lễ quốc gia và một ngày nội dịch mỗi tháng (có thông báo cụ thể trên website và bảng thông báo của thư viện). TVQG sẽ nghỉ phục vụ bạn đọc ngày 25/12/2025 để làm công tác nội dịch.
